ناهید دومین سیارهٔ نزدیک به خورشید است و میان تیر و زمین قرار دارد که از زمانهای قدیم شناخته شدهبود.پس از خورشید و ماه، ناهید درخشانترین جسم قابل مشاهده از زمین است و گاهی اوقات مانند یک ستارهٔ درخشان در آسمان صبح و شب به نظر میرسد.ناهید تنها کمی کوچکتر از زمین است و فاصلهٔ آن تا خورشید در حدود ۱۰۸ میلیون کیلومتر (۰/۷۲ واحد نجومی) است. دورهٔ چرخش این سیاره ۲۴۳ روز زمینی و تناوب مداری آن ۲۲۵ روز زمینی است. این سیارهٔ سنگی دارای سطحی جامد و چشمانداز گودال و آتشفشان است و هیچ ماه و حلقهای ندارد.
ناهید و زمین اغلب سیاراتی دوقلو خوانده میشوند، زیرا در اندازه، جرم، چگالی، ترکیبات و گرانش مشابه یکدیگراند. دمای ناهید بسیار زیاد است و جو چگال آن گرما و اثر گلخانهای را به دام میاندازد و دمای سطحی آن را به °۴۶۵ سانتیگراد میرساند که این دما میتواند سرب را ذوبکند. جو جهنمی ناهید عمدتاً از کربن دیاکسید (CO۲)، نیتروژن (N۲) و قطرات ابرهای سولفوریک اسید ساختهشدهو دانشمندان تنها مقادیر کمی از آب را در جو آن شناسایی کردهاند.
زمین
زمین سومین سیارهٔ دور از خورشید و پنجمین سیارهٔ منظومهٔ شمسی از دیدگاه بزرگی اندازه و جرم است. میانگین فاصلهٔ زمین از خورشید ۱۴۹٬۶۰۰٬۰۰۰ کیلومتر (۱ واحد نجومی) است و دورهٔ چرخش آن ۲۳ ساعت و ۵۶ دقیقه و ۴ ثانیه و تناوب مداری آن ۳۶۵ روز و ۶ ساعت است. زمین سیارهای سنگی است و دارای سطحی جامد و دینامیک و ساختهشده از کوهها، درهها، ژرفدرهها، دشتها و غیره است. چیزی که زمین را از سیارات دیگر جدا و متمایز میکند، اقیانوسهای سطح آن است که ۷۰ درصد از سطح آن را پوشاندهاند. بسیاری از سیارات جو دارند، اما تنها جو زمین قابل تنفس است. جو زمین برای تنفس و زندگی تعادل کاملی دارد و ۷۸ درصد از نیتروژن، ۲۱ درصد از اکسیژن و ۱ درصد از سایر گازها ساخته شدهاست.جو زمین تا ۱۰٬۰۰۰ کیلومتر گسترش مییابد و دارای پنج لایهٔ تروپوسفر، استراتوسفر، مزوسفر، ترموسفر و اگزوسفر است. ساختار درونی زمین نیز دارای سه لایهٔ پوسته، گوشته و هسته است.
زمین تنها سیارهٔ شناختهشده است که زندگی بر روی آن وجود دارد و قطری در حدود ۱۳٬۰۰۰ کیلومتر دارد و میانگین دمای سطحی آن °۱۴ سانتیگراد است. دمای زمین در همه جای زمین یکسان نیست؛ گرمترین نقاط زمین نزدیک استوا واقع شدهاند و دمای آنجا به °۵۷٫۷ سانتیگراد نیز میرسد، اما قطب جنوب در جنوبگان سردترین نقطهٔ زمین است و دمای آنجا تا °۸۹- سانتیگراد میرسد. میدان مغناطیسی زمین توسط جریانهای درون هستهٔ بیرونی آن پدید میآید. هنگامی که ذرات باردار الکتریکی خورشید در میدان مغناطیسی زمین به دام میافتند، به مولکولهای هوای بالای قطب مغناطیسی شمال و جنوب تبدیل میشوند و باعث ایجاد پدیدهای به نام شفق قطبی میشوند. زمین حلقهای ندارد و دارای یک ماه است. در حالی که تیر و ناهید سیاره ندارند و سیارات دیگر منظومهٔ شمسی دارای دو یا بیش از دو ماه هستند. قطر ماه زمین حدود یکچهارم قطر زمین است و فاصلهٔ آن تا زمین در حدود ۳۸۴ هزار کیلومتر (۰/۰۰۲۷۵ واحد نجومی) است. دورهٔ چرخش ماه به دور زمین ۲۷ روز به طول میانجامد و سطحی جامد و دارای گودال و حفره دارد. تاکنون بیش از ۱۰۰ فضاپیما برای اکتشاف ماه به فضا پرتاب شدهاست. ماه تنها جسم آسمانی (پس از زمین) است که انسانها (طی مأموریتهای برنامهٔ فضایی آپولو) آن را دیدهاند و بر آن گام نهادهاند.
مریخ
مریخ چهارمین سیارهٔ نزدیک به خورشید و هفتمین سیارهٔ منظومهٔ شمسی از دیدگاه اندازه و جرم است و در آسمان شب، قرمز رنگ است و گاهی اوقات آن را «سیارهٔ سرخ» مینامند.مریخ یک بیابان خشک است و قطر آن نصف قطر زمین است. مریخ نیز مانند زمین دارای فصلها، یخهای قطبی، آتشفشانها، ژرفدرهها و آبوهوا است.کوه المپوس بزرگترین کوه آتشفشانی منظومهٔ شمسی است و در مریخ واقع است. دورهٔ چرخش این سیاره ۲۴/۶۲۳ ساعت و تناوب مداری آن ۱ سال و ۳۲۱٫۷۳ روز به طول میانجامد.
بیشترین دمای سطحی بهرام (مریخ) °۵- سانتیگراد و کمترین دمای سطحی آن °۸۷- سانتیگراد است. ۹۵٫۳۲ درصد از جو مریخ از کربن دیاکسید (CO۲)، ۲٫۷ درصد آن از نیتروژن (N۲)، ۰٫۱۳ درصد آن از اکسیژن (O۲) و ۰٫۰۸ درصد باقیماندهٔ آن از کربن مونوکسید (CO)، نیتریک اکسید (NO)، مقادیر جزئی آب (H۲O)، نئون (Ne)، کریپتون (Kr) و زنون (Xe) ساخته شدهاست. مریخ دارای دو ماه به نامهای فوبوس و دیموس است ظاهراً از سنگهای سرشار از کربن (C) ساخته شدهاند. از آنجا که این دو ماه فاقد گرانش کافی برای تبدیل به یک جسم دایرهایشکل هستند، دارای اشکالی نامنظم هستند و فوبوس وسیعتر و پهناورتر از دیموس است. دانشمندان بر این باورند که ۳٫۵ میلیارد سال پیش، مریخ بزرگترین سیل منظومهٔ شمسی را تجربه کردهاست. اکنون، مریخ بیش از حد سرد است و جو آن بیش از اندازه نازک است و اجازهٔ باقیماندن آب مایع به مدت طولانی در سطح آن را نمیدهد. یخ آب در نزدیکی سطح مریخ و آب یخزده در یخهای قطبی آن وجود دارد.
کمربند سیارکها منطقهای از فضا میان مریخ و مشتری است و اجرام آن از اجرام کمربند کویپر و دیسک پراکنده متمایز و جدا است.[۴۷] این منطقه حاوی میلیونها سیارک است و دانشمندان بر این باورند که این سیارکها تکههای خردشدهٔ یک سیارهٔ بزرگ هستند که در مدتی طولانی از هم پاشید و شکستهشد. سیارکها در اندازههای مختلف وجود دارند؛ بسیاری از آنها حتی از یک مایل نیز کوچکترند، در حالی که برخی دیگر بزرگ هستند. سرس بزرگترین جسم کمربند سیارکها است که اکنون در طبقهٔ سیارات کوتوله جایدارد.[۴۸] بیش از نیمی از جرم این کمربند را سرس، پالاس، وستا و هیجا ساختهاند و سرس به تنهایی نزدیک به ۲۵ درصد جرم این کمربند را ساختهاست.[۴۷]
تاکنون ۱۲ مأموریت فضایی برای بررسی کمربند سیارکها طراحی شدهاست. پایونیر ۱۰ در سال ۱۹۷۲ برای نخستین بار از کمربند سیارکها گذشت. فضاپیمای داون به طور ویژه برای بررسی مدار دو سیارک[۴۷] (سرس و وستا) ساخته شدهاست.[۴۹] پس از این بررسی، اگر این فضاپیما قابل استفاده باشد، ممکناست که به مقصدهای دیگر نیز فرستادهشود.[۴۷]
سرس
سرس یک سیارهٔ کوتوله و نخستین و بزرگترین سیارک شناختهشده در کمربند سیارکهاست. میانگین فاصلهٔ این سیارک کوتوله از خورشید در حدود ۴۱۴ میلیون کیلومتر (۲٫۷۷ واحد نجومی) است. قطر این سرس ۹۴۰ کیلومتر است و قطر آن در حدود ۲۷ درصد قطر ماه است. اگرچه سرس بزرگترین سیارک است، اما درخشانترین سیارک نیست و این ویژگی متعلق به وستا (دومین سیارک بزرگ) است و سپیدایی آن بیش از سه برابر سپیدایی سرس است. دورهٔ چرخش این سرس ۹٫۰۷۴۱۷ ساعت و تناوب مداری آن ۴٫۶۱ سال است.
نظریهپردازی شدهاست که مقادیر زیادی از آب در سرس وجود دارد و اگر آب در جایی وجود داشتهباشد، احتمال دارد که در آنجا زندگی وجود داشتهباشد. تاکنون تنها نگارههای تیره و فازی توسط تلسکوپ فضایی هابل گرفته شدهاست. اما در سال ۲۰۱۵، فضاپیمای داون به سرس خواهد رسید.
شهابوار، شهاب و شهابسنگ
شهابوارها بقایای کوچکتر از یک سیارک هستند. بیشتر شهابوارهایی که وارد جو زمین میشوند، به اندازهای کوچک هستند که نمیتوانند وارد سطح زمین شوند و تبخیر میشوند و در این حالت عناوین مختلفی (شهاب یا شهابسنگ) میگیرند.
وقتی که شهابوار وارد جو زمین میشود، گرم میشود و نور رشتهای مانندی از آن دیده میشود که شهاب نامدارد. اما گاهی اوقات شهابوارها از جو زمین میگذرند و بر روی زمین میافتند که این جسمی که بر روی زمین افتادهاست را شهابسنگ مینامند. بیشتر شهابسنگها، آهنی، سنگی یا آهنی–سنگی هستند و در اندازههای کوچک و بزرگ وجود دارند. شهابسنگ هوبا یکی از بزرگترین شهابسنگهایی بود که در جنوب غربی آفریقا افتاد و وزن آن در حدود ۵۴٬۰۰۰ کیلوگرم (۵۴ تن) بود.
نظرات شما عزیزان:
موضوعات مرتبط: زمین شناسی ، ،
برچسبها: